Natuurwijn... Wijn en sulfiet: een kwestie die enige nuance verdient.

Wijn en sulfiet, het is een onderwerp waar ook de wijnwereld niet aan ontsnapt. En terecht, de consument wil vandaag de dag graag weten wat hij drinkt, hoe de inhoud van zijn glas is gemaakt en of dat met voldoende respect voor de natuur is gebeurd. Sulfiet blijkt in die zin dikwijls een onderwerp van discussie. Wij proberen een transparante en toch genuanceerde toelichting te geven. 

Wat is sulfiet?

An sich zijn sulfieten de zouten en esters van zwavelig zuur. Doorgaans wordt de term sulfiet echter gebruikt als verzamelnaam voor bepaalde chemische verbindingen (die allemaal zwavel bevatten).

Waarom wordt sulfiet gebruikt in de wijnwereld?

Sulfiet speelt een belangrijke rol in de strijd van de wijnbouwer tegen oxidatie, althans: de vrije sulfieten doen dat (ter info: het deel sulfiet dat zich bindt met wijncomponenten als suiker, noemt men gebonden sulfiet). Sulfiet gaat ook hergisting en infecties tegen en zorgt dus voor smaakstabiliteit en bewaarcapaciteit. In die zin wordt er trouwens ook sulfiet gebruikt in voedingsindustrie, denk aan de E-nummers 220 tot 228 bij chips, gedroogd fruit, pizza’s, vleeswaren,... 

Sulfiet kan ook gebruikt worden als ontsmettingsmiddel en de wijnmaker kan bovendien kiezen om de malolactische gisting (van appelzuren naar melkzuren) te blokkeren met sulfiet. Al bestaan daar ook andere manieren voor. Belangrijk om weten is dat sulfiet sowieso een bijproduct is van de vergisting van druivensap. Wijn zonder sulfiet bestaat dus niet. Er bestaat wel wijn zonder toegevoegd sulfiet, daar gaan we dadelijk wat dieper op in.

Wat is het probleem?

Er duiken verschillende problemen op rond sulfiet. Sommige mensen zijn simpelweg allergisch aan sulfiet. Dat is één van de redenen waarom Europa verplicht om sulfiet te vermelden op een wijnetiket als de wijn meer dan 10 milligram per liter bevat. Als je weet dat een natuurlijke gisting kan zorgen voor 30 milligram per liter dan begrijp je dat zowat op alle Europese flessen de vermelding ‘contient des sulfites’ staat. 

Gezien de eerder opgesomde voordelen en eigenschappen, lijkt het ook verleidelijk voor de wijnmaker om zeker voldoende sulfiet te gebruiken. Enkele decennia geleden zal dat eerder regel dan uitzondering geweest zijn, maar de tijden zijn wel degelijk veranderd. Teveel sulfiet is trouwens ook niet goed voor de wijn: die gaat naar solfer ruiken, krijgt een eigenaardig prikkelende smaak en smaakt en ruikt sowieso artificieel. 

Is sulfiet an sich ongezond voor de mens?

Verschillende onderzoeken van oa. de WHO stellen dat sulfiet niet schadelijk is voor de meeste mensen (met uitzondering van zij die er allergisch aan zijn vanzelfsprekend, ongeveer 5% van de bevolking -wat natuurlijk niet weinig is). Alleen bij langdurige en dagelijkse innames van zeer grote dosissen kan sulfiet schadelijk zijn. Ondertussen staat ook min of meer vast dat je van sulfiet geen hoofdpijn krijgt. Je zou dan ook hoofdpijn moeten krijgen van het eten van gedroogd fruit, vleeswaren etc… Alcohol lijkt een veel waarschijnlijkere boosdoener. Los daarvan is even duidelijk: minder sulfiet is zeker niet ongezonder, integendeel.

De situatie anno 2023

Er komen steeds meer wijnen op de markt zonder toegevoegd sulfiet. Doorgaans worden die gelabeld als 'natuurwijn'.

Voorlopig bestaat er geen echte wetgeving ivm. natuurwijn. Wel zijn er enkele organisaties die zichzelf welbewust regels opleggen. Deels omdat de markt het vraagt, deels omdat milieubewuste wijnmakers dat willen. In die zin kan je gerust van een wisselwerking spreken. Wat ons betreft zit de angel in die tweeledigheid. Bepaalde wijnhuizen gaan de vermelding ‘zonder toegevoegd sulfiet’ gebruiken als enig verkoopargument en vergeten de kwaliteit van de wijn. Anderzijds is het heel zinnig en boeiend om te kijken en te proeven hoe getalenteerde wijnmakers steeds verder gaan in het ‘zuiver’ maken van hun wijnen en er steeds beter in worden, soms met geweldige resultaten.

Gezonde druiven en hygiënisch werk doen al wonderen en kunnen bijvoorbeeld het gebruik van sulfiet als ontsmettingsmiddel onnodig maken. Hoe dan ook zal dit type wijnen altijd voor uitdagingen zorgen, het grootste gevaar zit hem immers in bewaring en transport. Een perfecte monitoring, ook bij de consument, is nodig om de wijn niet naar de vaantjes te laten gaan.

Onze mening

Die is behoorlijk genuanceerd. Als termen als ‘sulfietvrij’ of 'natuurwijn' verworden tot een soort hype en de intrinsieke kwaliteit van de wijn op de tweede of derde rij komt, dan liever niet. In onze ogen wordt het concept natuurwijn in die zin al wel eens misbruikt (en dat zeg ik met alle respect voor de oprechte en goede natuurwijn). Als het gebruik van toegevoegd sulfiet zoveel mogelijk beperkt of zelfs uitgeschakeld wordt in een bewust streven naar meer natuurlijke, zuivere wijnen en dat gebeurt met de nodige kennis, ervaring en omzichtigheid: we proeven ze graag! De ene zullen we lekker vinden, de andere al wat minder. Ze zijn sowieso anders en dat is alleen maar boeiend: ze maken de wereld van de wijn interessanter en dragen bij tot meer respect voor moeder aarde. 

Promotie!

Wij laten jou graag 2 van onze natuurwijnen ontdekken. Shop Iri 2020 en Peña El Gato Natural 2020 nu met volumekorting. 

Je mag de wijnen gerust combineren. Deze promotie geldt in in onze winkels en voor bestellingen via onze webshop (de korting wordt automatisch toegekend). Eventuele levering is zoals altijd gratis vanaf €150 (in België, voor het buitenland gelden de tarieven uit onze webshop)